|
System znakowania szlaków na ziemiach polskich rozpoczął się już w 1874 r. w Towarzystwie Tatrzańskim od poprawy stanu dróg, ścieżek, budowy kładek i mostków na potokach, co umożliwiało dotarcie letnikom w najbliższe tatrzańskie dolinki reglowe m.in. Dolina Strążyska i Dolina Białego. Następnie wykonywano ścieżki na najważniejsze przełęcze i szczyty. Kolejnym etapem w systemie znakowania szlaków było umieszczanie drogowskazów. W 1887 r. Walery Eljasz cynobrowymi (minerał - siarczek rtęci HgS - czerwony) paskami oznakował ścieżkę z Zakopanego przez Polanę Waksmundzką i Psią Trawkę do Morskiego Oka, co jest uznawane za pierwszy znakowany szlak turystyczny. Jednym, z kolejnych wyznakownych w 1907 roku w terenie szlaków był z Rytra przez Prehybę do Szczawnicy.
W miarę zwiększania się ilości ścieżek znakowanych, zaczęły się wykształcać różne sposoby znakowania. Pierwotnie malowano wyłącznie jeden czerwony pasek o nieustalonym rozmiarze, później - aby uczynić go bardziej widocznym w ciemności - domalowano przy nim drugi pasek w kolorze białym. Wobec zagęszczenia się znakowanych ścieżek w danej okolicy, musiały się rodzić kolizje i znak zamiast orientować o kierunku - wprowadzał w błąd. Ogromną rolę odegrała tu praktyka i doświadczenie, ale jeszcze przed I wojną światową zaczęto sobie zdawać sprawę z potrzeby uregulowania zasad znakowania. Szlaki w Sudatech wytyczono bardzo wcześnie, a ich oznakowanie było odmienne - były to dwudzielne znaki złożone z dwóch położonych trójkątów (biały i barwny w kolorze szlaku). W latach dwudziestych ubiegłego wieku przyjął się obecnie obowiązujący znak szlaku (w 1924 roku Feliks Rapf - działacz PTT z Nowego Sącza - zaproponował szczegółową instrukcje znakowania i metodyki). Natomiast w 1923 roku Kazimierz Sosnowski wystąpił z inicjatywą uporządkowania i usystematyzowania chaotycznej wówczas sieci szlaków, oraz utworzenia Głównego Szlaku Beskidzkiego. W 1935 r. powstała pierwsza szczegółowa instrukcja znakowania szlaków turystycznych w Karpatach - która z niewielkimi zmianami i uzupełnieniami obowiązuje praktycznie do dziś.
Pierwsze szlaki nizinne zostały wytyczone w drugiej połowie lat dwudziestych XX wieku (1926-1928) m.in. w Puszczy Kampinoskiej - 113 km (Leoncin - Górki - Zamczysko - Kampinos - Komorów - Paprptnia - Sochaczew, Marymont - Lasek Bielański - Młociny - Łużowa Góra, Sadowy - Wywrotnia Góra - Pohulanka - Mogiła Powstańcza z 1863 r. - Lipków - Babice, Leszno - Zamczysko - Krzywa Góra - Czerwińsk), w okolicach Krakowa (północno-zachodnie okolice Krakowa - Grzbiet Tęczyński - Kraków), w Górach Świętokrzyskich - 234 km (Kielce - Domaszowice - Wola Kopcowa - Kopciówka - Mąchocice Dolne - Machocice Górne - przełom Lubrzanki - Zaradostowa - Mąchocice-zagórze - Krajno-Zagórze - Św. Katarzyna - Łysica - Św. Krzyż - Słupia Nowa, Ostrowiec - Św. Krzyż, Nietulisko - Św. Krzyż, Ćmielów - Opatów - Św. Krzyż, Ćmielów - Bałtów, Wąchock - Bodzentyn - Św. Katarzyna oraz Sandomierz - Koprzywnica - Ossolin - Goźlice - Klimontów - Konary - Ujazd - Opatów), w Puszczy Bałowieskiej, w okolicach Suwałk, na Pojezierzu Brodnickim i w Puszczy Kozienickiej - 98 km (Gatbatka - Czarnolas - Sycyna, Radom - Zwoleń - Czarnolas - Sycyna, Bąkowiec - Sieciechów - Wysokie Koło). |
